Trans-zijn in een vertekende wereld

Ik weet niet hoe vaak ik het nog moet benoemen maar, niet iedereen staat positief te juigen en te springen als we het onderwerp LHBTI aansnijden, in tegendeel en heel eerlijk? Het is absurd dat er nog steeds gedacht wordt dat transpersonen geen medische aandoening hebben maar gemeten wordt als een "gender rol identiteit probleem".

Door: JT 

April, 2025

Ik wil je meenemen in mijn persoonlijke maar ook maatschappelijk kritische kijk op wat het betekent om transpersoon te zijn – in een wereld waarin dat onderwerp steeds vaker besproken wordt, maar zelden echt begrepen.

We leven in een tijd waarin het lijkt alsof het LHBTI-thema overal zichtbaar is. Regenboogvlaggen wapperen op overheidsgebouwen, er zijn themadagen, talkshows en artikelen over transpersonen. Maar die zichtbaarheid betekent nog niet dat er ook daadwerkelijk begrip of vooruitgang is. Integendeel, voor veel transpersonen voelt deze zogenaamde zichtbaarheid vaak als een façade – een media-illusie die meer kwaad dan goed doet.

Veel mensen denken nog steeds dat genderdysforie een soort identiteitsprobleem is, dat je een keuze maakt voor een bepaalde 'rol'. Ik kan je zeggen, in die rol ben je vanaf je geboorte gedrukt en ná je zoektocht wil je niet meer in zo'n rol leven. Dat is een misvatting. Voor veel transpersonen is het geen keuze, maar een diep biologisch innerlijk weten dat het lichaam waarin we geboren zijn niet overeenkomt met wie we werkelijk zijn. Het gaat niet om "je willen gedragen als de ander", maar om een neurologische en medische realiteit. Toch is de wetenschap op dit vlak nauwelijks verder gekomen. Er is nog altijd weinig onderzoek naar de biologische en neurologische aspecten van genderdysforie. Veel deskundigen schrijven vanuit aannames, terwijl de stem van transpersonen zelf nauwelijks wordt gehoord. In de afgelopen decennia is er nauwelijks serieus klinisch onderzoek verricht naar de oorzaken en impact van dysforie – maar er zijn wél stapels artikelen geschreven waarin van alles over transpersonen wordt beweerd.

In de medische wereld worden transities vaak voorgesteld als een standaardtraject: hormonen, operaties, en daarna een ‘nieuw’ leven. Maar dat is een versimpelde weergave van een zeer complex proces. Operaties zijn ingrijpend, kennen risico’s en complicaties. Veel technieken zijn bovendien al oud en zijn nauwelijks verder ontwikkeld en bovendien worden sommige operatieve technieken ook niet meer toegepast. Voor transpersonen is het dan ook geen simpele route van A naar B. Het is eerder een levenslange reis met fysieke, mentale en sociale uitdagingen. Het idee dat je na een operatie 'klaar' bent, is een illusie. Genezing kost tijd, en er zijn altijd onzekerheden. Verwachtingen moeten realistisch blijven, want elk lichaam geneest anders.

Bovendien wordt het beeld van transpersonen vaak vertroebeld door extreme uitingen, zowel in linkse als rechtse media. De eenzijdige representatie – of het nou de activistische transpersoon met blauw haar is, of de sensationele ‘dreiging’ waar rechtse media mee schermen – maakt dat de gemiddelde transpersoon zich steeds vaker niet meer veilig voelt. Het leidt tot verwarring, onbegrip en polarisatie. De samenleving raakt trans-moe, en dat is pijnlijk voelbaar. En juist dat beeld, dat de media creëert, beïnvloedt hoe de samenleving naar transpersonen kijkt. Het zijn die beelden waardoor collega's, familie of vreemden op straat oordelen, en juist vragen stellen wat men uit de media hoort of ziet, of afstand nemen. Het zorgt ervoor dat velen liever onzichtbaar blijven, gewoon hun leven willen leiden zonder labels, zonder vlaggetjes, zonder verklaringen. Transpersonen zijn mensen die werken, relaties hebben, kinderen opvoeden, zorgen, lachen, huilen – zoals ieder ander.

Er wordt vaak vergeten dat het mentale aspect minstens zo zwaar weegt als het fysieke traject. Een transitie vraagt om veerkracht, om zelfstandigheid, om plannen. Je moet nadenken over vervoer na een operatie, over nazorg, over steun. Transpersonen kunnen ouders, kinderen, familieleden en vrienden om zich heen verliezen en moeten opnieuw een netwerk opbouwen. Het kan zelfs zo zijn dat je het oude schip verlaat en op het besluit komt je geboorte plaats te verlaten vanwege onbegrip en discriminatie omdat het geen garantie geeft dat scheve gezichten, kinderachtige opmerkingen, kortzichtige opmerkingen of grapjes tot het irritante toe toeneemt. En zelfs binnen de transgemeenschap is er niet altijd begrip of eensgezindheid. Niet iedereen voelt zich vertegenwoordigd binnen de ‘transfamilie’ die vaak in de media wordt getoond.

Daarom is het belangrijk te beseffen: we zijn geen slachtoffers. We willen geen medelijden, we vragen om begrip. De échte inhoudelijke verhalen worden zelden verteld, _logisch, want waarom zou je dat doen zolang er onbegrip en met scheve blikken naar transpersonen wordt gekeken als een soort van kermisattractie. Transpersonen zijn sowieso al kwetsbaar vanwege vooroordelen. Wat telt is, dat je gewoon wilt leven, gelukkig wilt zijn, een weg probeert te vinden in een wereld die je niet altijd begrijpt. Mensen die soms jarenlang in stilte hun proces doorlopen, zonder dat iemand het ziet.

En ja, het is pittig. Er zijn complicaties, je valt soms terug, je moet steeds opnieuw opstaan. Maar het is ook krachtig. Het is moedig. Het is jezelf terugvinden, stukje bij beetje. Het gaat om het stukje acceptatie door zo geboren te zijn en niet weten vanwege het ontbreken aan onderzoek waarom we dysforie hebben. Voor veel transpersonen geldt: je wordt nooit een "perfecte" man of vrouw, maar je wordt wél steeds meer jezelf. En dat is uiteindelijk waar het om draait. Laten we het woord "acceptatie" veranderen in "onwetendheid" want heel diep schuilt het woord onwetendheid in alles. Onwetendheid schuilt in ons allemaal en dat wereldwijd, niet weten waarom we ze geboren zijn. Onwetendheid schuilt in de wetenschap omdat de wetenschap nog steeds voor een raadsel staat en geen antwoorden heeft voor mensen zoals wij. Onwetendheid schuilt in de maatschappij omdat de maatschappij niet zo goed weet wat ze er van moeten vinden. Kortom, het is voor iedereen onduidelijk ookal doet het lijken dat wetenschap ontzettend veel weet. De bekrompenheid van mensen is, als er geen antwoorden zijn dan vullen we het zelf in en dat zaadje is ongegrond gezaaid. 

De media moeten stoppen met karikaturen. De politiek moet stoppen met polariseren. En de samenleving moet ophouden met invullen wat ze niet begrijpt. Wat telt, is dat achter elk ‘label’ een mens zit – met gevoelens, twijfels, dromen en veerkracht.

Laten we daarom niet langer praten over transpersonen, maar luisteren naar hen. Laten we het beeld corrigeren, de nuance terugbrengen, en het een podium geven aan de echte verhalen – niet aan de mediafiguren of extremen wat we aan fake-transpersonen op youtube en in de media voorbij zien komen. Transpersonen zijn een makkelijk doelwit geworden door geld aan te verdienen. Want pas als we voorbij het geluid kijken, zien we de realiteit.

JT

Als je mager bent, ben je aan de drugs.

Als je dik bent, moet je afvallen.

Als je wiet rookt, ben je een drugsdruppel.

Als je drinkt, ben je alcoholist.

Als je je te netjes aankleedt, ben je verwaand.

Als je je hebt aangekleed zoals je zelf wil, heb je jezelf laten gaan.

Als je je gedachten uitspreekt, ben je te grof.

Als je niets zegt, ben je snobistisch.

Als je sociaal bent, ben je een feestbeest.

Als je bij jezelf blijft, ben je onthecht.

Als je ziek bent, kost je alleen maar.

Als je jong bent, ben je vaak nutteloos, als je oud bent, ben je vaak overbodig.

Als je geen mening hebt, ben je zwak en heb je geen ruggegraat. 

Als je ziek bent, en niets aan de buitenkant ziet, ben je een luie donder en wil je niet werken. 

JIJ kunt eigenlijk bijna niets goed doen zonder kritiek te krijgen.

Wij leven in een maatschappij waar mensen vaak niet kunnen overleven als ze je niet kunnen beoordelen met wat ze denken te zien.

Je houd van me of haat me, maar je zal mij nooit veranderen of breken!!

Geloof dat, je moet mensen kennen en in hun schoenen hebben gelopen voordat je pas kan/mag oordelen en invullen. 

Hou gewoon eens een keer je mond i.p.v altijd een mening uiten omdat je voor jezelf ervan overtuigd bent dat het zo zit. Je gelijk willen halen hoeft niet te betekenen dat jouw informatie werkelijk klopt wat je gelezen of gehoord hebt. Daarnaast kan het maar zo zijn dat het de ander totaal niet boeit. 

Laten we meer op elkaar bouwen i.p.v. afbreken.

We doen allemaal ons best, in dezelfde game genaamd LIFE en een ieder doet het op zijn of haar eigen wijze.